Name: Team Paul de Vroom + Sputnik
Price range: $

Eigentijds in een historische context #

Het project past een moderne buurt naadloos in een historische stedelijke context. We kozen voor een stedelijke benadering van het historische, in plaats van een architectonische. De stedenbouwkundige structuur van Delft stond model voor het plan. (Delfshaven was van oudsher de havenstad van Delft.) Het stedelijk weefsel van pleinen en steegjes integreert het project naadloos in de omringende context. De resulterende stedelijke ruimte is verrassend en transparant. De steegjes bieden een doorkijk naar de historische monumenten aan de overkant van de haven en creëren een kleinschalig voetgangersvriendelijk gebied.

De opdracht

Woningstichting Woonbron heeft ons gevraagd om mee te doen aan de prijsvraag voor de herontwikkeling van een klein buurtblok op de grens tussen het monumentale Historisch Delfshaven en de maatschappelijk kwetsbare wijk Delfshaven. Woonbron wilde nieuwe doelgroepen naar het gebied trekken, vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid om buurten te versterken. 54 sociale appartementen zouden worden vervangen door (ongeveer) 35 vrijmarktwoningen. Dit type ontwikkeling voor de vrije markt door woningcorporaties in Nederland ligt onder vuur sinds de bankencrisis van 2008 die de bouwsector hard trof. Juist in deze periode kwam de opdracht voor het project tot stand en het bleek een van de laatste particuliere ontwikkelingen te zijn die Woonbron in die periode heeft uitgevoerd, aangezien het project in 2012 is opgeleverd.

In navolging van de trend waarbij buurten van een of meer eeuwen geleden worden geromantiseerd, lag in de opdracht van Woonbron sterk de nadruk op het leggen van een relatie met de sfeer van grachten, kades en de grachtenpanden aan de overzijde van het water van de Achterhaven, de sfeer van Historisch Delftshaven.

We vroegen ons af of enkel de recreatie van het imago van Historisch Delfshaven recht zou doen aan de aangrenzende blokken en straten en aan de eisen van de nieuwe stedelijke bewoners. We besloten dat de kostenefficiënte reproductie van oude gevels niet leidt tot een goede integratie van nieuw en oud, aangezien de benodigde tijd, energie en vakmanschap tegenwoordig bijna nooit wordt gestoken in het kwalitatief goed namaken van de typische grachtenpanden van de Hollandse Gouden Eeuw.

Twee monumentale huisjes in de Havenstraat zijn wel bewaard/herbouwd met hun originele materialen en details, een project dat evenveel inzet vroeg als de nieuw ontworpen overige 35 woningen.

In plaats daarvan stond de stedenbouwkundige structuur van Delft model voor het plan. (Delfshaven was van oudsher de havenstad van Delft.) Kenmerkend zijn de vele steegjes, hoven, pleinen en kades en het gemengde programma in de gebouwen. In dezelfde straat staan particuliere huizen en kantoren naast openbare functies zoals restaurants en bars, kerken en galerijen, enz.

Crimson Architecture Historians maakten ooit een grafische kaart van de publiek/private afdeling in Historisch Delfshaven, als verwijzing naar de beroemde kaart van de openbare ruimten binnen en buiten Rome, gemaakt door Giambattista Nolli. De kaart van Crimson toonde een groot gebied dat openbaar toegankelijk is, zowel buiten als binnen gebouwen. Die kaart hebben we vervolgens doorgetrokken naar de rest van Delfshaven en laten zien hoe anders de situatie is bij de grote gesloten woonblokken in het gebied rond onze projectlocatie. In die blokken stopt de openbare ruimte bij de voordeur, zijn de binnenplaatsen gevuld met privétuinen die alleen toegankelijk zijn voor huurders en zijn de straten ruimten die alleen bedoeld zijn om door te bewegen, niet om in te verblijven.

Door het stedenbouwkundig weefsel van Historisch Delfshaven op de projectlocatie te importeren, hebben we ons voorstel onafhankelijk gemaakt van de architectuur van de gebouwen zelf.

De blokken die gevormd worden door de stegen en pleinen zijn opgebouwd uit vier kwadrantwoningen: hoekwoningen met een dakterras. De ingangen bevinden zich in de steegjes. De steeggevels zijn helderwit, met een uitgesproken materialisering en grote raampartijen. Hierdoor worden de steegjes aangename buitenruimtes. De steegjes leiden naar de pleinen. Deze pleinen liggen boven straatniveau en zijn semi-openbaar in gebruik. Elke woning heeft een eigen Delftse stoep aan het plein. De gevels aan de pleinen zijn gemaakt van een stevige rode baksteen en houten kozijnen.